Ni Mortz C. Ortigoza, MPA
Habang papalapit na ang October 1 to 8, 2024 period ng filing ng certificate of candidacy (CoC) ng mga kandidato para sa pinaka-mataas na pusisyon ng Senador hanggang sa pinakamababang pusisyon ng municipal councilor at mga partylists, nakahuntahan ko ang isang beteranong dating alkalde ng isang first class town sa Pangasinan kung saan nagbigay siya ng mga tips paano manalo ang isang kandidato para sa karerang mayorship sa May 12, 2025 eleksyon.
Ito ang mga kaalaman na ibinigay niya sa writer na ito:
Una, dapat ang kandidato ay merong multi-milyones na pera dahil ang
eleksyon sa Pilipinas ay nakabase sa kinang ng salapi na gagamitin magmula sa
mga manghihingi ng painom sa barangay pag-umiikot ang kandidato hanggang sa
bilihan ng boto isang lingo o ilang araw bago mag eleksyon.
Ikalawa, pag piyesta ng mga barangay dapat ilang linggo bago ito ganapin
ang isang pulitiko ay dapat magbigay ng pera sa Kapitan o lider doon para sa
pambili ng kambing o baboy para ipakain sa mga tao.
“Five thousand (P5,000) to ten
thousand (P10,000) bibigyan mo ang Kapitan bibili ng kambing o baboy. Pero para
kambing lang iyan. Iyong baboy kulang iyang P10,000.” saad ni Meyor.
Bahala na ang host sa fiesta sa mga rekado, softdrinks, at iba pa para sa
handaan sa araw ng pagdiriwang. Ang importante may ambag ang kandidato para maisali
ang pangalan niya sa usapan.
Ikatatlo, pagdalo sa mga kasal at lamay. Aniya dapat mayroong laman na
pera ang sobre na ibinibigay niya sa mga namatayan at sa ikinakasal na
nakadepende rin sa uri ng estado ng mag-asawa.
“Hindi. Depende sa leader kung
kagawad o kapitan o kamag-anak five thousand to ten thousand (pesos)” aniya sa ikinakasal.
Limang pisong libo naman sa pamilya ng namatayan ang nabubunot niya sa
bulsa niya para sa kanyang ambag.
Pag mass wedding na kung saan uso ito pag malapit na ang araw ng mga puso
sa Pebrero 14 sa dambuhalang lalawigan ng Pangasinan, hindi baba sa 100 sa
magkapares na ikinakasal ang binibigyan niya ng tag isang libo matapos niya
silang ikasal.
Ang huling termino na maging alkalde sa Pangasinan ang source ko ay noong
taong 2016-2019.
Ikaapat, sa mga may sakit at biglang nag-abot ng resibo sa kanya habang
nasa barangay siya, titingnan niya ang mga gamot na kailangan kung saan
nakahanda na ang isang libo o dalawang libo para sa nangangailangan.
Photo credit to Rappler. com |
Ikalima, sa araw ng kampanya na 45 days bago mag eleksyon o mas maaga pa
diyan, nagpapakain na siya sa bahay ng mga supporters at mga lider niya
magmula sa almusal, tanghalian, at hapunan.
Naka-badyet na ang mga pang gasolina at krudo ng mga sasakyang gagamitin
niya at mga kasama para magsimulang makipagtalakayan sila sa mga tao
sa barrio.
“Kailan naman kayo magsimula
mamimili ng boto para sa ikapapanalo ninyo sa nalalapit na botohan?” tanong nitong writer.
“Depende sa kalaban mo. Kung
nauna iyong kalaban na nagbigay doon ka rin mamigay ng pera”.
Hinihigitan niya ang presyo ng kanyang karibal sa bilihan ng boto kahit
ito ay pampagana o first wave pa lamang.
“Kung nagbigay ang kalaban ng
P200, magbigay ka sa taong nakatanggap ng P300,” aniya.
Sa huling eleksyon na sinalihan ng
pamilya nya, umabot ng dalawang libo kada botante ang pinakawalan nila ilang
araw bago mag eleksyon.
Walang pinagkaiba ang bilihan ng boto sa Pangasinan kumpara sa ibang
probinsya sa Pilipinas. Sa news report ng Rappler noong Abril 3, 2016 na may
pamagat “The Many Ways of Buying Votes”
ang bilihan ng boto kada botante sa Cagayan de Oro ay P1,000 habang sa Samar ay
sa pagitan P5,000 hanggang P7,000.
Sa Dagupan City noong May 2022
eleksyon umabot sa P4,000 ang bilihan kada botante at di pa kasali diyan ang
binigay ng kandidato para alkalde sa first at second waves.
Nakapagtataka na sa pagiging laganap ng bilihan ng boto sa mga lugar na
ito, wala man lang kahit isang akong nakita na nahuli at kinasuhan ng Commission
on Election sa paglabag ng vote buying na merong parusang “not less than one year but not more than six years and shall not be
subject to probation…” ((Section 264, Omnibus Election Code)
Ang sueldo ng alkalde sa isang first class town ngayon ay mahigit
kumulang P100, 000 sa isang buwan o P3.9 milyon kada tatlong taon o isang term
kasali ang 13th month pay diyan. Ang gastos ng isang pulitiko para
manalo sa pagiging alkalde ay mahigit P50 milyon kung bumili siya ng tag P1,000
kada botante sa bayan na ang bumuto noong May 2022 eleksyon ay 51, 584 katao.
Ito ay maging P41, 267, 000 pag binili lang ng kandidato dahil sa karaniwan na
kalakaran ang 80 porsiyento ng 51, 584 na botante.
“Saan niyo kinuha iyang mga
milyones na ibinibigay niyong halaga sa mga tao?” tanong ko.
Kumbinasyon daw sa kupit o s.o.p niya sa mga kontractors na gumagawa ng
mga proyekto sa bayan niya, payola niya ng ilang sampu-sampung libong peso sa
nagpapasugal ng illegal number games’ jueteng kada buwan, perya kung saan harap
ito ng sugal na drop ball o pula-puti, at sariling pera niya galing sa mga
negosyo ng pamilya niya.
Aniya ang bentahe nya sa mga alkalde na alanganin ang yaman sa pagsali sa
maduming larong pulitika, siya’y hindi nakadepende sa “perks” at “priviliges” ng
posisyon dahil may mga negosyo siya na pinagkukunan ng gastusin habang siya ay
alkalde at pagdating ng eleksyon.
“Pagnatalo kami okay lang. May
hanap buhay kami e. Hindi kami nagdedepende sa politics,” paliwanag niya.
No comments:
Post a Comment